agenta 21

AGENTA 21-ΚΕΦΑΛΑΙΟ 36

Προώθηση της εκπαίδευσης, της ενηµέρωσης του κοινού και της επαγγελµατικής κατάρτισης

Εισαγωγή

36.1 Η εκπαίδευση, η ενηµέρωση του κοινού και η επαγγελµατική του κατάρτιση συν-

δέονται µε όλες σχεδόν τις περιοχές της Agenda 21 και ιδιαίτερα µε αυτές που αναφέ-

ρονται στην αντιµετώπιση των βασικών αναγκών, στην ανάπτυξη ικανοτήτων στην πλη-

ροφόρηση και τα δεδοµένα, στην επιστήµη και στο ρόλο των κυριότερων κοινωνικών

οµάδων. Στο κεφάλαιο αυτό δίνονται γενικές προτάσεις ενώ συγκεκριµένες προτάσεις

που σχετίζονται µε ειδικούς τοµείς δίνονται σε ειδικά κεφάλαια. Οι βασικές αρχές για

τις προτάσεις αυτού του κειµένου στηρίχτηκαν στη ∆ιακήρυξη και τις Προτάσεις της

∆ιεθνούς ∆ιάσκεψης της Τιφλίδας για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση1, που οργάνωσε

η UNESCO και το UNEP το 1977.

36.2 Στο παρόν κεφάλαιο θα περιγραφούν τα παρακάτω:

(α) Ο επαναπροσανατολισµός της εκπαίδευσης προς την κατεύθυνση της αειφορικής

ανάπτυξης.

(β) Η προώθηση της ενηµέρωσης του κοινού

(γ) Η προώθηση της επαγγελµατικής κατάρτισης.

ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

A. ΕΠΑΝΑΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣΤΗΣ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ

ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Βασικές αρχές για την ανάληψη δράσεων

36.3 Η Εκπαίδευση,συµπεριλαµβανοµένης της τυπικής εκπαίδευσης, της ενηµέρω-

σης του κοινού και της κατάρτισης, θα πρέπει να αναγνωριστεί ως η διαδικασία µέσω

της οποίας τα ανθρώπινα όντα και οι κοινωνίες µπορούν να αξιοποιήσουν πλήρως τις

δυνατότητες τους. Η Εκπαίδευση είναι ιδιαίτερα σηµαντική για την προώθηση της αειφο-

ρικής ανάπτυξης και για τη βελτίωση της δυνατότητας των ανθρώπων να αντιµετωπί-

ζουν τα ζητήµατα περιβάλλοντος και ανάπτυξης. Αν και η βασική εκπαίδευση παρέχει

υποστήριξη για κάθε περιβαλλοντική και αναπτυξιακή εκπαίδευση, η τελευταία χρειάζε-

ται να ενσωµατωθεί στην εκπαίδευση ως ένα απαραίτητο τµήµα της µάθησης. Τόσο η

τυπική όσο και η µη τυπική εκπαίδευση είναι απαραίτητες για την αλλαγή της στάσης των

ανθρώπων ώστε αυτοί να είναι σε θέση να αποτιµούν και να αντιµετωπίζουν τα προβλή-

µατα τους που σχετίζονται µε την αειφορική ανάπτυξη. Είναι επίσης κρίσιµος ο ρόλος

τους για την επίτευξη της περιβαλλοντικής και ηθικής επίγνωσης, για την απόκτηση

αξιών και στάσεων, ικανοτήτων και συµπεριφορών που να είναι συµβατές µε την αειφο-

ρική ανάπτυξη, καθώς και για την αποτελεσµατική συµµετοχή του κοινού στη λήψη των

αποφάσεων. Για να είναι αποτελεσµατική η εκπαίδευση για το περιβάλλον και την ανά-

πτυξη πρέπει να ασχολείται µε τη δυναµική του φυσικο-βιολογικού και κοινωνικο-οικο-

νοµικού περιβάλλοντος και την ανάπτυξη του ανθρώπου (συµπεριλαµβανοµένης και της

πνευµατικής ανάπτυξης), πρέπει να ενσωµατωθεί σε όλους τους επιστηµονικούς κλά-

δους και τέλος πρέπει να χρησιµοποιεί µεθόδους της τυπικής και µη τυπικής εκπαίδευ-

σης και αποτελεσµατικά µέσα επικοινωνίας.

Στόχοι

36.4 Αναγνωρίζοντας ότι οι χώρες και οι περιφερειακοί και διεθνείς οργανισµοί θα

αναπτύξουν τις δικές τους προτεραιότητες και χρονοδιαγράµµατα για εφαρµογή, που

θα είναι σε συµφωνία µε τις ανάγκες, τις πολιτικές και τα προγράµµατα τους, προτείνο-

νται οι παρακάτω στόχοι:

(α) να επικυρωθούν οι προτάσεις που προέκυψαν από την Παγκόσµια ∆ιάσκεψη για την

Εκπαίδευση για όλους: Ικανοποίηση των βασικών αναγκών µάθησης2 (Jomtien, Ταϊλάν-

δη, 5-9 Μαρτίου 1990) και να γίνει προσπάθεια ώστε να διασφαλιστεί παγκοσµίως

πρόσβαση στη στοιχειώδη εκπαίδευση και να επιτευχθεί η απόκτηση πρωτοβάθµιας

εκπαίδευσης περίπου για το 80% των κοριτσιώνκαι 80% των αγοριών της ηλικίας

αυτής, µέσα από την τυπική ή και την µη τυπική εκπαίδευση και να µειωθεί το ποσοστό

του αναλφαβητισµού των ενηλίκων τουλάχιστον στο µισό του ποσοστού του 1990.

Οι προσπάθειες πρέπει να εστιαστούν στο να ελαττωθούν τα υψηλά ποσοστά αναλφα-

βητισµού και στο να αποκατασταθεί η έλλειψη στοιχειώδους εκπαίδευσης στις γυναί-

κες, έτσι ώστε τα επίπεδα του αναλφαβητισµού τους να φτάσουν στα ίδια επίπεδα µε

αυτά των αντρών,

(β) Να επιτευχθεί όσο το δυνατό γρηγορότερα η ενηµέρωση για το περιβάλλον και την

ανάπτυξη σε όλους τους τοµείς της κοινωνίας σε παγκόσµια κλίµακα,

(γ) Να γίνουν προσπάθειες ώστε να επιτευχθεί η πρόσβαση στην εκπαίδευση για το

περιβάλλον και την ανάπτυξη, η οποία θα συνδεθεί µε την κοινωνική εκπαίδευση, από

την ηλικία της πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης µέχρι της ενηλικίωσης τους σε όλες τις

οµάδες ανθρώπων,

(δ) Να προωθηθεί η ενσωµάτωση εννοιών σχετικών µε το περιβάλλον και την ανάπτυξη,

συµπεριλαµβανοµένης της δηµογραφίας, σε όλα τα εκπαιδευτικά προγράµµατα και ιδιαί-

τερα η ανάλυση των αιτίων των κυριότερων περιβαλλοντικών ζητηµάτων καθώς και

ζητηµάτων ανάπτυξης σε τοπικό επίπεδο, µε βάση τη βέλτιστη διαθέσιµη επιστηµονική

γνώση και άλλες πηγές γνώσης, δίνοντας ειδική έµφαση στην περαιτέρω κατάρτιση

αυτών που λαµβάνουν τις αποφάσεις σε όλα τα επίπεδα.

∆ράσεις - ∆ραστηριότητες

36.5. Αναγνωρίζοντας ότι οι χώρες και οι περιφερειακοί και διεθνείς οργανισµοί θα

αναπτύξουν τις δικές τους προτεραιότητες και χρονοδιαγράµµατα εφαρµογής που θα

είναι σύµφωνα µε τις ανάγκες, τις πολιτικές και τα προγράµµατα, τους προτείνονται οι

παρακάτω δράσεις:

(α) Όλες οι χώρες ενθαρρύνονται να επικυρώσουν τις προτάσεις της ∆ιάσκεψης της

Jomtien και να προσπαθήσουν να διασφαλίσουν την υιοθέτηση του Σχεδίου ∆ράσης της

∆ιάσκεψης. Το πλαίσιο αυτό θα πρέπει να περιλαµβάνει την προετοιµασία των εθνικών

στρατηγικών και δράσεων για την ικανοποίηση των βασικών αναγκών για µάθηση, πα-

γκοσµιοποιώντας την πρόσβαση και προωθώντας την ισότητα, διευρύνοντας τα µέσα

και το σκοπό της εκπαίδευσης, δηµιουργώντας ένα πλαίσιο πολιτικής στήριξης, κινητο-

ποιώντας πόρους και ενισχύοντας τη διεθνή συνεργασία ώστε να αποκατασταθούν οι

υπάρχουσες οικονοµικές και κοινωνικέςανισότητες καθώς και οι ανισότητες µεταξύ

των δύο φύλων, οι οποίες διαπλέκονται µε αυτούς τους στόχους. Οι Μη Κυβερνητικές

Οργανώσεις µπορούν να συµβάλλουν σηµαντικά στο σχεδιασµό και την εφαρµογή των

εκπαιδευτικών προγραµµάτων, συµβολή που πρέπει να αναγνωριστεί.

(β) Οι κυβερνήσεις πρέπει, εντός των τριών εποµένων ετών, να προσπαθήσουν να

εκσυγχρονίσουν ή να προετοιµάσουν στρατηγικές που θα στοχεύουν στην ένταξη της

έννοιας του περιβάλλοντος και της ανάπτυξης σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης, ως

ένα θέµα που θα τα διαπερνά όλα. Αυτό πρέπει να γίνει µε τη συνεργασία όλων των

κοινωνικών τοµέων. Οι στρατηγικές αυτές πρέπει να θέτουν πολιτικές και δράσεις, να

αναγνωρίζουν ανάγκες, κόστος, µέσα και χρονοδιάγραµµα εφαρµογής, αξιολόγησης

και αναθεώρησης. Πρέπει να γίνει µία διεξοδική αναθεώρηση των αναλυτικών προ-

γραµµάτων ώστε να εξασφαλιστεί η πολυεπιστηµονική προσέγγιση για τα περιβαλλοντι-

κά ζητήµατα και αυτά της ανάπτυξης καθώς και τις κοινωνικοπολιτιστικές τους πλευρές

και τους τρόπους που αυτά συνδέονται. Ανάλογο βάρος πρέπει να δοθεί στις ανάγκες

που η ίδια η κοινωνία αναγνωρίζει και στα ποικίλα συστήµατα γνώσης, συµπεριλαµβα-

νοµένων της επιστήµης και των πολιτιστικών και κοινωνικών ευαισθησιών.

(γ) Οι χώρες ενθαρρύνονται να ιδρύουν εθνικά συµβουλευτικά και συντονιστικά όργα-

να περιβαλλοντικής εκπαίδευσης ή στρογγυλές τράπεζες συζήτησης όπου θα εκπρο-

σωπούνται ποικίλοι περιβαλλοντικοί, αναπτυξιακοί, εκπαιδευτικοί, φυλετικοί και άλλων

ενδιαφερόντων φορείς, περιλαµβανοµένων των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, ώστε

να ενθαρρυνθούν οι συνεργασίες, να διευκολυνθεί η µετακίνηση πόρων και να αποτελέ-

σουν πηγή πληροφόρησης και κέντρα για διεθνείς δεσµούς. Αυτά τα σώµατα µπορούν

να βοηθήσουν ώστε διάφορες µονάδες πληθυσµού να κινητοποιηθούν και να διευκο-

λυνθούν στο να αξιολογήσουν τις δικές τους ανάγκες και να αναπτύξουν τις κατάλλη-

λες ικανότητες για να µπορούν να δηµιουργήσουν και να εφαρµόσουν δικές τους περι-

βαλλοντικές και αναπτυξιακές πρωτοβουλίες.

(δ) Οι εκπαιδευτικοί Αρχές, µε την κατάλληλη βοήθεια από κοινωνικές οµάδες ή Μη

Κυβερνητικές Οργανώσεις, συνιστάται να ενισχύσουν τα ήδη υπάρχοντα ή να θεσπίσουν

νέα προγράµµατα αρχικής κατάρτισης και ενδοϋπηρεσιακηςκατάρτισης για όλους τους

εκπαιδευτικούς, τα στελέχη της ∆ιοίκησης και τους σχεδιαστές εκπαιδευτικών προ-

γραµµάτων, όπως και τους εκπαιδευτές της µη τυπικής εκπαίδευσης σε όλους τους

τοµείς, λαµβάνοντας υπ'όψη τη φύση και τις µεθόδους της περιβαλλοντικής εκπαίδευ-

σης και της εκπαίδευσης για την ανάπτυξη και αξιοποιώντας τη σχετική εµπειρία των Μη

Κυβερνητικών Οργανώσεων.

(ε) Οι αρµόδιες Αρχές πρέπει να εξασφαλίσουν την απαραίτητη στήριξη σε κάθε σχο-

λείο ώστε να µπορεί να σχεδιάζει προγράµµατα περιβαλλοντικών δραστηριοτήτων, µε

τη συµµετοχή των µαθητών και του διδακτικού προσωπικού. Τα σχολεία πρέπει να φρο-

ντίζουν ώστε οι µαθητές να έχουν τη δυνατότητα να εµπλέκονται σε τοπικές και περιφε-

ρειακές µελέτες σχετικές µε την περιβαλλοντική υγεία, το πόσιµο νερό, την υγιεινή, τη

διατροφή και τα οικοσυστήµατα, όπως επίσης σε συναφείς µε αυτές δραστηριότητες,

συνδέοντας αυτές τις µελέτες µε υπηρεσίες και έρευνες σε εθνικούς δρυµούς, καταφύ-

για άγριων ζώων, µνηµεία οικολογικής κληρονοµιάς κ.ά.

(στ) Οι αρµόδιοι εκπαιδευτικοί φορείς πρέπει να προωθήσουν τις κατάλληλες εκπαι-

δευτικές µεθόδους και να αναπτύξουν καινοτόµες µεθόδους διδασκαλίας σε περιβάλ-

λοντα µε εκπαιδευτική σηµασία. Πρέπει επίσης να αναγνωρίζουν τα παραδοσιακά εκ-

παιδευτικά συστήµατα στις τοπικές κοινότητες.

(ζ) Εντός δύο ετών τα Ηνωµένα Έθνη θα πρέπει να προβούν σε αναθεώρηση των

εκπαιδευτικών τους προγραµµάτων, συµπεριλαµβανοµένων των προγραµµάτων κατάρ-

τισης και ενηµέρωσης του κοινού, ώστε να αξιολογήσουν εκ νέου τις προτεραιότητες

και να προβούν σε νέα κατανοµή πόρων. To UNESCO/UNEP ΙΕΕΡ (International

Environmental Education Program) πρέπει, σε συνεργασία µε τα κατάλληλα όργανα των

Ηνωµένων Εθνών, τις Κυβερνήσεις, τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και άλλους, να

θεµελιώσουν ένα πρόγραµµα, εντός των εποµένων δύο ετών, που θα ενσωµατώσει τις

αποφάσεις της ∆ιάσκεψης εντός του υπάρχοντος πλαισίου των Ηνωµένων Εθνών, το

οποίο (πρόγραµµα) να είναι προσαρµοσµένο στις ανάγκες των εκπαιδευτών στα διαφο-

ρετικά επίπεδα και στις ιδιαίτερες συνθήκες. Οι περιφερειακοί οργανισµοί και οι εθνι-

κοί αρµόδιοι φορείς πρέπει να ενθαρρυνθούν να δηµιουργήσουν αντίστοιχα παράλληλα

προγράµµατα και ευκαιρίες, αφού πρώτα αναλύσουν το πώς µπορούν να κινητοποιη-

θούνοι διάφοροι τοµείς του πληθυσµού, ώστε να είναι σε θέση να αξιολογούν και να

αντιµετωπίζουν τις ανάγκες τους για την περιβαλλοντική εκπαίδευση και την εκπαίδευ-

ση για την ανάπτυξη.

(η) Υπάρχει ανάγκη να ενισχυθεί, εντός πέντε ετών, η ανταλλαγή πληροφοριών, µέσα

από τη βελτίωση των τεχνολογιών και των ικανοτήτων που είναι απαραίτητες για την

προώθηση της εκπαίδευσης για το περιβάλλον και την ανάπτυξη και την ενηµέρωση του

κοινού. Οι χώρες θα πρέπει να συνεργαστούν µεταξύ τους και µε ποικίλους κοινωνι-

κούς φορείς και πληθυσµιακές οµάδες, ώστε να προετοιµάσουν τα εκπαιδευτικά εργα-

λεία τα οποία θα περιλαµβάνουν θέµατα και πρωτοβουλίες που σχετίζονται µε το περι-

φερειακό περιβάλλον και την ανάπτυξη, χρησιµοποιώντας µαθησιακά υλικά και πηγές

µάθησης που ταιριάζουν στις δικές τους απαιτήσεις.

(θ) Οι χώρες µπορούν να στηρίζουν τις δράσεις των πανεπιστηµίων και άλλων φορέων

της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης καθώς και των δικτύων για την περιβαλλοντική εκπαί-

δευση και την εκπαίδευση για την ανάπτυξη. ∆ια-επιστηµονικά σεµινάρια θα πρέπει να

είναι στη διάθεση όλων των φοιτητών. Τα υπάρχοντα περιφερειακά δίκτυα και δράσεις

καθώς και οι δράσεις των πανεπιστηµίων κάθε χώρας που προάγουν την έρευνα και τις

κοινές διδακτικές προσεγγίσεις σχετικά µε την αειφορική ανάπτυξη πρέπει να δοµη-

θούν πάνω σ' αυτό το στόχο, καθώς και οι νέες συνεργασίες και "γέφυρες" που έχουν

δηµιουργηθεί µε τις επιχειρήσεις και άλλους ανεξάρτητους τοµείς, καθώς και µε όλες

τις άλλες χώρες, για την τεχνολογία, την τεχνογνωσία και την ανταλλαγή γνώσης.

(ι) Οι χώρες επικουρούµενες από τους διεθνείς οργανισµούς, από τις Μη Κυβερνητικές

Οργανώσεις και άλλους φορείς θα πρέπει να ενισχύσουν ή να ιδρύσουν εθνικά ή περι-

φερειακά κέντρα για την τελειοποίηση της διεπιστηµονικής έρευνας και εκπαίδευσης

στις περιβαλλοντικές επιστήµες και τις επιστήµες που ασχολούνται µε την ανάπτυξη, τη

νοµοθεσία και τη διαχείριση ειδικών περιβαλλοντικών προβληµάτων. Τέτοια κέντρα

µπορεί να είναι πανεπιστήµια ή υπάρχοντα δίκτυα σε κάθε χώρα ή περιφέρεια, που θα

προωθούν τη συνεργατική έρευνα, καθώς και την ανταλλαγή και διάδοση πληροφοριών.

Σε παγκόσµιο επίπεδο αυτές οι λειτουργίες µπορεί να διεξάγονται από κατάλληλα για

το σκοπό αυτό ιδρύµατα.

(ία) Οι χώρες θα έπρεπε να διευκολύνουν και να προωθούν τις δραστηριότητες της µη

τυπικής εκπαίδευσης σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, συνεργαζόµενες µε

και στηρίζοντας τις προσπάθειες εκπαιδευτών της µη τυπικής εκπαίδευσης και των

άλλων κοινωνικών οργανώσεων. Τα ανάλογα τµήµατα των Ηνωµένων Εθνών σε συνερ-

γασία µε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις πρέπει να ενθαρρύνουν την δηµιουργία ενός

διεθνούς δικτύου για την επίτευξη των παγκόσµιων εκπαιδευτικών στόχων. Σε εθνικό

και τοπικό επίπεδο, σε συναντήσεις του κοινού ή των ειδικών, θα πρέπει να συζητούνται

θέµατα σχετικά µε το περιβάλλον και την ανάπτυξη και να προτείνονται βιώσιµες εναλ-

λακτικές πολιτικές σ' αυτούς που τις σχεδιάζουν.

(ιβ) Οι εκπαιδευτικές Αρχές µε την κατάλληλη βοήθεια από Μη Κυβερνητικές Οργανώ-

σεις, συµπεριλαµβανοµένων των γυναικείων οργανώσεων και αυτών των γηνενών πλη-

θυσµών, πρέπει να προωθούν όλα τα είδη προγραµµάτων εκπαίδευσης ενηλίκων στο

πλαίσιο της διαρκούς εκπαίδευσης για το περιβάλλον και την ανάπτυξη και δραστηριό-

τητες που συνδέουν τα σχολεία πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης µε τα

τοπικά προβλήµατα. Αυτές οι εκπαιδευτικές Αρχές και η βιοµηχανία πρέπει να ενθαρρύ-

νουν τα επαγγελµατικά, βιοµηχανικά και αγροτικά σχολεία να περιλαµβάνουν τέτοια

θέµατα στα προγράµµατα τους. Οι µεγάλες επιχειρήσεις επίσης θα µπορούσαν να συ-

µπεριλάβουν την βιώσιµη ανάπτυξη στα εκπαιδευτικά τους προγράµµατα, καθώς και στα

προγράµµατα κατάρτισης. Τα µεταπτυχιακά προγράµµατα θα πρέπει να περιλαµβάνουν

ειδική σειρά µαθηµάτων που θα στοχεύουν στην επιπλέον κατάρτιση αυτών που λαµβά-

νουν αποφάσεις.

(ιγ) Οι κυβερνήσεις και οι εκπαιδευτικές Αρχές πρέπει να παρέχουν ευκαιρίες στις

γυναίκες να συµµετέχουν σε µη παραδοσιακά πεδία και να φροντίζουν ώστε απαλείφο-

νται τα φυλετικά στερεότυπα στα αναλυτικά προγράµµατα. Αυτό θα µπορούσε να επιτευ-

χθεί µε την αύξηση των ευκαιριών εγγραφής των γυναικών σε ανώτερα προγράµµατα

ως φοιτητριών και ως εκπαιδευτικών, αναθεωρώντας τις πολιτικές για την είσοδο στα

πανεπιστήµια και το εκπαιδευτικό προσωπικό και παρέχοντας κίνητρα για τη δηµιουργία

υποδοµής για την προστασία των παιδιών µε τον καταλληλότερο τρόπο. Πρέπει να

δοθεί προτεραιότηταστην εκπαίδευση των νέων γυναικών, καθώς και στα προγράµµα-

τα που καταπολεµούν τον αναλφαβητισµό των γυναικών.

(ιδ)Οι κυβερνήσεις πρέπει να επικυρώνουν τα δικαιώµατα των γηγενών πληθυσµών,

(νοµοθετώντας αν αυτό είναι απαραίτητο), να χρησιµοποιούν την εµπειρία τους και την

αντίληψη τους για την αειφορική ανάπτυξη, ώστε να παίξουν το ρόλο τους στην εκπαί-

δευση και την επαγγελµατική κατάρτιση.

(ιε) Τα Ηνωµένα Έθνη µπορούν να διατηρήσουν ένα ρόλο για την παρακολούθηση και

αξιολόγηση των αποφάσεων της ∆ιάσκεψης των Ηνωµένων Εθνών για το Περιβάλλον

και την Ανάπτυξη όσον αφορά την εκπαίδευση και ενηµέρωση, µέσω των σχετικών υπη-

ρεσιών των Ηνωµένων Εθνών. Από κοινού µε τις Κυβερνήσεις και τους Μη Κυβερνητι-

κούς Οργανισµούς, αναλόγως, θα πρέπει να παρουσιάζουν και να διαδίδουν τις αποφά-

σεις µε ποικίλους τρόπους και θα πρέπει να εξασφαλίζουν τη διαρκή εφαρµογή και

αναθεώρηση των εκπαιδευτικών συνεπειών των αποφάσεων της ∆ιάσκεψης που αφο-

ρούν στην Εκπαίδευση, ιδιαίτερα µέσα από σχετικές διοργανώσεις και διασκέψεις.

ΜΕΣΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΧΡΗΜΑΤΟ∆ΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ

36.6 Η γραµµατεία της ∆ιάσκεψης έχει υπολογίσει το µέσο ετήσιο κόστος (1993-

2000) για την εφαρµογή των δραστηριοτήτων του προγράµµατος περίπου σε 8 µε 9

δισεκατοµµύρια δολάρια, συµπεριλαµβανοµένων και 3,5 µε 4,5 δις δολάρια από τη

διεθνή κοινότητα µε τη µορφή χορηγιών ή επιδοτήσεων. Τα ποσά αυτά είναι ενδεικτικά,

εκτιµήσεις εκφράζουν µόνο της τάξης µεγέθους και δεν έχουν θεωρηθεί από τις κυβερ-

νήσεις. Το πραγµατικό κόστος και οι όροι χρηµατοδότησης, περιλαµβανοµένων και

αυτών που δεν στηρίζονται σε επιδοτήσεις, θα εξαρτώνται, µεταξύ άλλων, από τις ειδικές

στρατηγικές και προγράµµατα που έχουν αποφασίσει οι κυβερνήσεις να εφαρµόσουν.

36.7 Ανάλογα µε τις ειδικές συνθήκες της κάθε xώρας, µπορεί να στήριξη για την

εκπαίδευση, την κατάρτιση και την ενηµέρωση του κοινού σε σχέση µε το περιβάλλον και την

ανάπτυξη, µέσω των παρακάτω µέτρων:

(α) Να δοθεί προτεραιότητα σ' αυτά τα κονδύλια των προϋπολογισµών και να προστα-

τευτούν από ενδεχόµενες περικοπές,

(β) Να µεταφερθούν κονδύλια εντός των υπαρχόντων εκπαιδευτικών προϋπολογισµών

προς την πρωτοβάθµια εκπαίδευση, που να εστιάζουν σε προγράµµατα για το περιβάλ-

λονκαι την ανάπτυξη,

(γ) Να δηµιουργηθούν οι συνθήκες ώστε το µεγαλύτερο µέρος των εξόδων να αναλαµ-

βάνεται από την τοπική κοινωνία, µε τις πλούσιες κοινωνικές οµάδες να ενισχύουν τις

ασθενέστερες,

(δ) Να εξευρεθούν επιπλέον έσοδα από ιδιώτες χορηγούς, κατευθυνόµενα κυρίως

προς στις φτωχές χώρες και προς εκείνες όπου το ποσοστό των εγγράµµατων είναι

κάτω του 40%,

(ε) Να ενθαρρυνθεί ο δανεισµός για εκπαιδευτικές ανταλλαγές,

(στ) Να αρθούν οι περιορισµοί για την ιδιωτική εκπαίδευση και να αυξηθεί η ροή των

πόρων από και προς τους µη κυβερνητικούς οργανισµούς, συµπεριλαµβανοµένων και

των αντιπολιτευοµένων οµάδων,

(ζ) Να γίνει αποτελεσµατική χρήση των διευκολύνσεων που ήδη υπάρχουν, όπως για

παράδειγµα οι εναλλασσόµενες βάρδιες στα σχολεία, η µεγαλύτερη ανάπτυξη των ανοι-

(η) Να διευκολυνθεί η χρήση των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας µε χαµηλό ή µηδενικό

κόστος για τους στόχους της εκπαίδευσης,

(θ) Να ενθαρρυνθεί η αδελφοποίηση µεταξύ πανεπιστηµίων από αναπτυγµένες και ανα-

πτυσσόµενες χώρες.

Β. ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ

Βασικές αρχές για την ανάληψη δράσεων

36.8 Υπάρχει ακόµη µεγάλη έλλειψη συνειδητοποίησης για τη στενή σχέση ανάµεσα

σε όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες και το περιβάλλον, εξαιτίας της ελλιπούς ή

ανακριβούς πληροφόρησης. Ειδικά στις αναπτυσσόµενες χώρες υπάρχει έλλειψη σχε-

τικής τεχνολογίας και ειδικών επιστηµονικών γνώσεων. Είναι ανάγκη να αυξηθεί η ευαι-

σθητοποίηση του κοινού για τα προβλήµατα περιβάλλοντος και της ανάπτυξης και η

ανάµιξη του στην επίλυση τους. Είναι επίσης ανάγκη να εφοδιαστεί το κοινό µε ένα

αίσθηµα προσωπικής περιβαλλοντικής ευθύνης και µε µεγαλύτερο ενδιαφέρον και δέ-

σµευση σε σχέση µε την αειφορική ανάπτυξη.

Στόχος

36.9 Στόχος είναι να ενισχυθεί η ευρεία ενηµέρωση του κοινού ως απαραίτητο τµήµα

της προσπάθειας της παγκόσµιας εκπαίδευσης για να ενισχυθούν οι στάσεις, οι αξίες

και οι δράσεις οι οποίες είναι συµβατές µε την αειφορική ανάπτυξη. Είναι σηµαντικό να

δοθεί έµφαση στην αρχή της µεταβίβασης της εξουσίας, της ευθύνης και των πόρων σε

πιο κατάλληλους φορείς, προτιµώντας οι δράσεις για την ενηµέρωση του κοινού να

µεταβιβάζονται στην τοπική ευθύνη και έλεγχο.

∆ράσεις

36.10 Αναγνωρίζοντας ότι οι χώρες, οι περιφερειακοί και διεθνείς οργανισµοί θα ανα-

πτύξουν τις δικές τους προτεραιότητες και χρονοδιαγράµµατα για εφαρµογή, σε συµ-

φωνία µε τις ανάγκες, τις πολιτικές και τα προγράµµατα τους, προτείνονται οι παρακά-

τω δράσεις:

(α) Οι χώρες πρέπει να ενισχύσουν τους υπάρχοντες συµβουλευτικούς φορείς για το

περιβάλλον και την ανάπτυξη και να δηµιουργήσουν νέους, όπως επίσης να συντονίζουν

δράσεις µε τον Οργανισµό Ηνωµένων Εθνών, µεταξύ άλλων, µε κυβερνητικούς οργανι-

σµούς και µε µέσα πληροφόρησης. Πρέπει να ενθαρρύνουν τη συµµετοχή του κοινού σε

συζητήσεις σχετικές µε τις περιβαλλοντικές πολιτικές και εκτιµήσεις. Οι κυβερνήσεις

επίσης πρέπει να διευκολύνουν και να στηρίζουν εθνικά και τοπικά δίκτυα πληροφόρη-

σης δια µέσου των ήδη υπαρχόντων δικτύων.

(β) Το σύστηµα των Ηνωµένων Εθνών πρέπει να βελτιώσει τον τρόπο παρακολούθησης

των δράσεων που αναπτύσσει για την εκπαίδευση και την ενηµέρωση του κοινού, ώστε

να αυξηθεί η συµµετοχή και ο συντονισµός όλων των τµηµάτων του Οργανισµού, ιδιαίτε-

ρα των φορέων πληροφόρησης και των εθνικών και περιφερειακών λειτουργιών. Πρέ-

πει επίσης να γίνονται συστηµατικές µελέτες των αποτελεσµάτων των προγραµµάτων

ενηµέρωσης, αναγνωρίζοντας τις ανάγκες και την συνεισφορά ειδικών κοινωνικών

οµάδων.

(γ) Οι χώρες και οι περιφερειακοί οργανισµοί να ενθαρρύνονται καταλλήλως, για τη

δηµιουργία υπηρεσιών πληροφόρησης ώστε να αυξάνεται η ενηµέρωση όλων των οµά-

δων, του ιδιωτικού τοµέα και αυτών που λαµβάνουν τις αποφάσεις.

(δ) Οι χώρες οφείλουν να ενθαρρύνουν εκπαιδευτικά ιδρύµατα όλων των βαθµίδων,

ιδιαίτερα της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης, ώστε να ιδρύουν εκπαιδευτικούς φορείς που

να συµβάλλουν όσο γίνεται περισσότερο στην πληροφόρηση και ενηµέρωση. Τα εκπαι-

δευτικά υλικά όλων των ειδών και για όλους τους ειδικούς πληθυσµούς να στηρίζονται

όσο το δυνατόν περισσότερο στην βέλτιστη διαθέσιµη επιστηµονική πληροφορία, µε

βάση τις φυσικές, κοινωνικές επιστήµες και τις επιστήµες της συµπεριφοράς και να

λαµβάνεται επίσης υπόψη η αισθητική και ηθική διάσταση των θεµάτων.

(ε) Οι χώρες, αλλά και το σύστηµα των Ηνωµένων Εθνών να ενισχύσουν τη συνεργασία

µε ΜΜΕ, θεατρικές οµάδες και βιοµηχανίες θεάµατος και διαφήµισης, τόσο µέσα από

την πρόκληση συζητήσεων στις οποίες θα µεταφέρεται η εµπειρία των φορέων αυτών

γύρω από τη διαµόρφωση της συµπεριφοράς του κοινού και των προτύπων κατανάλω-

σης, όσο και µέσα από ευρεία χρήση των µεθόδων που αυτοί χρησιµοποιούν. Τέτοιες

συνεργασίες µπορούν επίσης να ενισχύσουν την ενεργή συµµετοχή του κοινού στο

διάλογο για το περιβάλλον. Η UNICEF πρέπει επίσης να θέσει στη διάθεση των ΜΜΕ

εκπαιδευτικό υλικό που απευθύνεται σε παιδιά, εξασφαλίζοντας τη στενή συνεργασία

ανάµεσα στην εξωσχολική ενηµέρωση και το σχολικό πρόγραµµα για την πρωτοβάθµια

εκπαίδευση. Η UNESCO, το UNEP και τα Πανεπιστήµια πρέπει να εµπλουτίσουν τα προ-

γράµµατα σπουδών των δηµοσιογραφικών σχολών µε θέµατα σχετικά µε το περιβάλλον

και την ανάπτυξη.

(στ) Οι χώρες σε συνεργασία µε την επιστηµονική κοινότητα να βρουν τρόπους για την

χρήση των νέων τεχνολογιών επικοινωνίας και την αποτελεσµατική πρόσβαση του κοι-

νού σ' αυτές. Οι εθνικές και τοπικές εκπαιδευτικές Αρχές και οι σχετικές Υπηρεσίες

των Ηνωµένων Εθνών πρέπει να επεκτείνουν κατάλληλα τη χρήση των οπτικοακουστι-

κών µεθόδων, ειδικά στις αγροτικές περιοχές, µε κινητές µονάδες, µε την παραγωγή

ραδιοτηλεοπτικών προγραµµάτων για αναπτυσσόµενες χώρες, τη συµµετοχή του κοι-

νού, µε τη χρησιµοποίηση µεθόδων αλληλεπίδρασης των πολυµέσων και το συνδυασµό

σύγχρονων µεθόδων µε παραδοσιακά µέσα.

(ζ) Οι χώρες πρέπει να ενισχύσουν, µε τον κατάλληλο τρόπο, δραστηριότητες αναψυχής

και τουρισµού συµβατές µε το περιβάλλον, στηριζόµενες στη ∆ιακήρυξη για τον Τουρι-

σµό (Hague 1989) και τα τρέχοντα προγράµµατα του Παγκόσµιου Οργανισµού Τουρι-

σµού και του UNEP και αξιοποιώντας κατάλληλα τα µουσεία, τα µνηµεία της πολιτιστικής

κληρονοµιάς, τους ζωολογικούς και βοτανικούς κήπους, τους εθνικούς δρυµούς και

άλλες προστατευόµενες περιοχές.

(η) Οι χώρες πρέπει να ενθαρρύνουν την ανάµειξη των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων

στην επίλυση των περιβαλλοντικών προβληµάτων και των προβληµάτων της ανάπτυξης

µέσα από κοινές ενηµερωτικές πρωτοβουλίες και µέσα από αναβαθµισµένη αλληλεπί-

δραση µε άλλους θεσµούς της κοινωνίας.

(θ) Οι χώρες και το σύστηµα των Ηνωµένων Εθνών πρέπει να ενισχύσουν τη συνεργασία

τους µε τους γηγενείς πληθυσµούς ώστε να συµµετέχουν µε κατάλληλους τρόπους στη

διαχείριση, το σχεδιασµό και την ανάπτυξη του τοπικού τους περιβάλλοντος και πρέπει

να ενθαρρύνουν τη διάχυση της παραδοσιακής και κοινωνικής γνώσης, µέσα από τα

τοπικά έθιµα, ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές, συνδυάζοντας αυτές τις προσπά-

θειες µε τη χρήση των ηλεκτρονικών ΜΜΕ, όποτε χρειάζεται.

(ι) Η UNICEF, η UNESCO και το UNPD και οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις πρέπει να

αναπτύξουν προγράµµατα για το περιβάλλον και την ανάπτυξη στα οποία θα εµπλέκο-

νται οι νέοι και τα παιδιά, καθώς και να στηρίζουν τις αποφάσεις της Παγκόσµιας

∆ιάσκεψης για τα Παιδιά.

(iα) Οι χώρες, τα Ηνωµένα Έθνη και οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις πρέπει να ενθαρ-

ρύνουν την κινητοποίηση ανδρών και γυναικών σε εκστρατείες ενηµέρωσης όπου θα

τονίζεται ο ρόλος της οικογένειας στις περιβαλλοντικές δραστηριότητες, η συµβολή

των γυναικών στη µεταβίβαση της γνώσης και των κοινωνικών αξιών και στην ανάπτυξη

των ανθρώπινων πόρων.

(ιβ) Πρέπει να αυξάνεται η ενηµέρωση του κοινού σε σχέση µε τις επιπτώσεις της βίας

στην κοινωνία.

ΜΕΣΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ

36.11 Η Γραµµατεία της ∆ιάσκεψης έχει προϋπολογίσει το µέσο ετήσιο κόστος (1993-

2000) της υλοποίησης αυτού του προγράµµατος σε περίπου 1,2 δις δολάρια, συµπερι-

λαµβανοµένων 110 περίπου εκατοµµυρίων δολαρίων της διεθνούς κοινότητας µε όρους

χορηγιών και επιδοτήσεων. Τα ποσά αυτά είναι ενδεικτικά εκφράζουν εκτιµήσεις µόνο

της τάξης µεγέθους και δεν έχουν θεωρηθεί από τις κυβερνήσεις. Το πραγµατικό κό-

στος και οι χρηµατοδοτικοί όροι, συµπεριλαµβανοµένων και αυτών που δεν στηρίζονται

σε επιδοτήσεις, θα εξαρτώνται, µεταξύ άλλων, από τις ειδικές στρατηγικές και τα προ-

γράµµατα που θα αποφασίσουν οι κυβερνήσεις να εφαρµόσουν.

Γ. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ

Βάση για δράση

36.12 Η κατάρτιση είναι ένα από τα πιο σηµαντικά µέσα για την ανάπτυξη των ανθρώ-

πινων πόρων για να µετακινηθούµε προς ένα πιο βιώσιµο κόσµο. Η κατάρτιση πρέπει να

εστιάζεται στην εξειδίκευση µε την οποία θα συµπληρώνονται τα γνωστικά κενά και θα

εφοδιάζονται τα άτοµα µε ικανότητες που θα τα βοηθούν να βρίσκουν εργασία και να

εµπλέκονται σε εργασίες µε θέµα το περιβάλλον και την ανάπτυξη. Ταυτόχρονα, τα

προγράµµατα κατάρτισης πρέπει να ενθαρρύνουν την µεγαλύτερη ενηµέρωση για τα

περιβαλλοντικά και αναπτυξιακά ζητήµατα ως µια αµφίδροµη διαδικασία µάθησης.

Στόχοι

36.13 Προτείνονται οι παρακάτω στόχοι:

(α) Να ενισχυθούν τα προγράµµατα επαγγελµατικής κατάρτισης που ανταποκρίνονται

στις ανάγκες του περιβάλλοντος και της ανάπτυξης τα οποία θα επιτρέπουν την πρό-

οβαση σ' αυτά όλων των ατόµων ανεξάρτητα από την κοινωνική τους θέση, την ηλικία, το

φύλο, τη φυλή ή τη θρησκεία.

(β) Να ενθαρρυνθεί η δηµιουργία ενός ευέλικτου και ευπροσάρµοστου εργατικού δυνα-

µικού ποικίλων ηλικιών εξοπλισµένου ώστε να ανταποκριθεί στα αυξανόµενα προβλή-

µατα τα σχετικά µε το περιβάλλον και την ανάπτυξη και τις αλλαγές που απαιτούνται για

την µετάβαση σε µια βιώσιµη κοινωνία.

(γ) Να ενισχυθούν οι εθνικές δυνατότητες, ειδικά στην επιστηµονική εκπαίδευση και

κατάρτιση, που θα καταστήσουν ικανές τις κυβερνήσεις, τους εργοδότες και τους ερ-

γαζόµενους να ανταποκριθούν στους περιβαλλοντικούς και αναπτυξιακούς τους στό-

χους και να διευκολύνουν τη µεταφορά και αφοµοίωση των νέων τεχνολογιών και νέας

τεχνογνωσίας που είναι και περιβαλλοντικά ορθές και κοινωνικά αποδεκτές.

(δ) Να εξασφαλιστεί ότι οι περιβαλλοντικές και οικολογικές απόψεις των ανθρώπων θα

είναι ενσωµατωµένες σε όλα τα διαχειριστικά επίπεδα και όλες τις λειτουργικές διαχει-

ριστικές περιοχές, όπωςτο µάρκετινγκ, η παραγωγή και οι χρηµατοδοτήσεις.

∆ράσεις

36.14 Οι χώρες, µε την υποστήριξη των Ηνωµένων Εθνών πρέπει να αναγνωρίσουν τις

ανάγκες του εργατικού δυναµικού για κατάρτιση και να αξιολογήσουν µέτρα που θα

χρειαστούν για την ικανοποίηση αυτών των αναγκών. Μια επισκόπηση της προόδου που

θα υπάρχει σ'αυτόν τον τοµέα µπορεί να γίνει από τα Ηνωµένα Έθνη το 1995.

36.15 Οι εθνικές επαγγελµατικές ενώσεις να ενθαρρύνονται να αναπτύξουν και να

αναθεωρήσουν τους κώδικες ηθικής και να ενδυναµώσουν τη σχέση και τη δέσµευση

τους ως προς το περιβάλλον. Η κατάρτιση και η ανάπτυξη των προγραµµάτων προσω-

πικής ανάπτυξης που στηρίζονται οικονοµικά από επαγγελµατικούς φορείς πρέπει να

διασφαλίζουν την ενσωµάτωση των δεξιοτήτων και της πληροφόρησης για την πραγµα-

τοποίηση της βιώσιµης ανάπτυξης σε όλα τα επίπεδα της πολιτικής και της λήψης αποφάσεων.

Οι χώρες και τα εκπαιδευτικά ιδρύµατα πρέπει να ενσωµατώσουν στα υπάρχο-

ντα προγράµµατα επαγγελµατικής κατάρτισης περιβαλλοντικά καιαναπτυξιακά θέµατα

και να προωθήσουν την ανταλλαγή των µεθοδολογιών τους και των αξιολογήσεων τους.

36.17 Οι χώρες πρέπει να ενθαρρύνουν όλους τους κοινωνικούς τοµείς, όπως βιοµη-

χανία, πανεπιστήµια, κυβερνητικά στελέχη, εργοδότες, µη κυβερνητικές οργανώσεις

και κοινωνικές οργανώσεις να εισάγουν τη διάσταση της περιβαλλοντικής διαχείρισης

σε όλες τις σχετικές ενέργειες κατάρτισης µε έµφαση στην ικανοποίηση των άµεσων

επαγγελµατικών απαιτήσεων µέσω βραχυπρόθεσµων θεωρητικών και πρακτικών προ-

γραµµάτων επαγγελµατικής κατάρτισης και κατάρτισης για τη διαχείριση. Η κατάρτιση

ως προς τις δυνατότητες της περιβαλλοντικής διαχείρισης πρέπει να ενισχυθεί και

πρέπει να αναπτυχθούν εξειδικευµένα προγράµµατα «κατάρτισης των εκπαιδευτών»

για την ενίσχυση της κατάρτισης σε κρατικό και επιχειρηµατικό επίπεδο. Χρειάζεται να

αναπτυχθούν νέες προσεγγίσεις στις µεθόδους κατάρτισης για τις αποδεκτές πρακτι-

κές διαχείρισης, ώστε να παράγονται θέσεις εργασίας και να γίνεται καλύτερη χρήση

των τοπικών πόρων.

36.18 Οι χώρες πρέπει να ενισχύσουν την οργάνωση προγραµµάτων πρακτικής κατάρ-

τισης των αποφοίτων επαγγελµατικών και γενικών λυκείων καθώς και των πανεπιστη-

µίων σε όλες τις χώρες, ώστε να τους καταστήσει ικανούς να ικανοποιήσουν τις απαι-

τήσεις της αγοράς εργασίας, αλλά και να εξασφαλίσουν βιώσιµους πόρους ζωής. Τα

προγράµµατα κατάρτισης και επανακατάρτισης πρέπει να θεµελιώνονται έτσι ώστε να

ικανοποιούν τις δοµικές προσαρµογές που θα έχουν επίπτωση στην απασχόληση και

στην απόκτηση των δεξιοτήτων.

36.19 Οι κυβερνήσεις ενθαρρύνονται να συσκέπτονται µε τους ανθρώπους που βρί-

σκονται σε κατάσταση αποµόνωσης, γεωγραφικής, πολιτιστικής ή θρησκευτικής, ώστε

να διαπιστώνουν οι ίδιοι τις ανάγκες τους για κατάρτιση κι έτσι να γίνουν ικανοί να

συµβάλουν περισσότερο στην ανάπτυξη βιώσιµων πρακτικών εργασίας και τρόπων ζωής.

36.20 Οι κυβερνήσεις, η βιοµηχανία, τα εργατικά συνδικάτα και οι καταναλωτές πρέπει

να προωθήσουν την κατανόηση της αλληλεξάρτησης ανάµεσα στο καλό περιβάλλον και

στις καλές επιχειρηµατικές πρακτικές.

36.21 Οι χώρες πρέπει να δηµιουργήσουν µία τοπική Υπηρεσία, που θα αποτελείται

από τεχνικούς περιβάλλοντος οι οποίοι θα προέρχονται και θαέχουν εκπαιδευτεί στην

εν λόγω περιοχή, ή οποία θα είναι σε θέση να παρέχει στα άτοµα και τις κοινότητες του

τόπου, ιδιαίτερα σε στερηµένες αστικές και αγροτικές περιοχές, τις υπηρεσίες που

απαιτούνται, αρχίζοντας από την πρωταρχική περιβαλλοντική φροντίδα.

36.22 Οι χώρες πρέπει να βελτιώνουν την ικανότητα να αποκτούν πρόσβαση, να ανα-

λύουν και να χρησιµοποιούν ικανοποιητικά, πληροφορίες και γνώσεις για το περιβάλλον

και την ανάπτυξη. Υπάρχοντα ή νέα ειδικά προγράµµατα κατάρτισης µπορούν να ενισχυ-

θούν ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες για πληροφόρηση ειδικών οµάδων. Πρέπει να

αποτιµάται η επίδραση αυτών των προγραµµάτων στην παραγωγικότητα, την υγεία, την

ασφάλεια και την απασχόληση. Πρέπει να δηµιουργηθούν εθνικά και περιφερειακά συ-

στήµατα πληροφόρησης για την αγορά εργασίας που σχετίζεται µε το περιβάλλον, ώστε

να µπορούν να παρέχουν σε συνεχή βάση δεδοµένα για τα περιβαλλοντικά επαγγέλµατα

και τις δυνατότητες κατάρτισης. Οι πληροφοριακοί οδηγοί για το περιβάλλον και την

ανάπτυξη πρέπει να ετοιµάζονται και να ενηµερώνονται µε πληροφορίες για τα προ-

γράµµατα κατάρτισης, προγράµµατα σπουδών, µεθοδολογίες και αποτελέσµατα αξιο-

λόγησης σε τοπικό, εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο.

36.23 Οι οργανώσεις βοήθειας πρέπει να ενισχύσουν το συστατικό της κατάρτισης σε

όλα τα προγράµµατα ανάπτυξης, δίνοντας έµφαση σε µια πολυεπιστηµονική προσέγγι-

ση, ενθαρρύνοντας την ενηµέρωση και την παροχή των απαραίτητων, ικανοτήτων για τη

µετάβαση σε µια βιώσιµη ανάπτυξη. Οι κατευθύνσεις της περιβαλλοντικής διαχείρισης

του UNDP για λειτουργικές δραστηριότητες των Ηνωµένων Εθνών µπορούν να συµβά-

λουν στο σκοπό αυτό.

36.24 Τα υπάρχοντα δίκτυα των εργοδοτών και των εργαζοµένων, οι βιοµηχανικές

ενώσεις και οι µη κυβερνητικές οργανώσεις, πρέπει να διευκολύνουν την ανταλλαγή

της εξειδικευµένης γνώσης σε ότι αφορά τα προγράµµατα ενηµέρωσης και κατάρτισης.

36.25 Οι κυβερνήσεις, σε συνεργασία µε τους σχετικούς διεθνείς οργανισµούς, πρέ-

πει να αναπτύξουν και να εφαρµόσουν στρατηγικές που να ασχοληθούν µε τις εθνικές,

περιφερειακές και τοπικές απειλές και κινδύνους, δίνοντας έµφαση στην πρακτική κα-

τάρτιση και ενηµέρωση σε τοµείς που υπάρχει άµεση ανάγκη, ώστε να αυξηθεί η ετοιµό-

τητα του κοινού.

36.26 Ο Οργανισµός Ηνωµένων Εθνών πρέπει να επεκτείνει καταλλήλως τα προγράµ-

µατα του για την κατάρτιση, ιδιαίτερα για την περιβαλλοντική κατάρτιση και να στηρίξει

τις δράσεις των εργοδοτών και των εργατικών συνδικάτων.

ΜΕΣΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟ∆ΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ

36.27 Η Γραµµατεία της ∆ιάσκεψης έχει υπολογίσει το µέσο ετήσιο συνολικό κόστος

(1993-2000) της υλοποίησης των δράσεων του προγράµµατος στο ύψος των 5 περίπου

δισεκατοµµυρίων, συµπεριλαµβανοµένων των δύο περίπου δις από τη διεθνή κοινότητα

µε όρους χορηγιών και επιδοτήσεων. Αυτά τα ποσά είναι ενδεικτικά, εκφράζουν µόνο

την τάξη µεγέθους και δεν έχουν θεωρηθεί από τις κυβερνήσεις. Το πραγµατικό κόστος

και οι όροι χρηµατοδότησης, συµπεριλαµβανοµένων και αυτών που δεν στηρίζονται σε

επιχορηγήσεις, πρέπει να βασίζονται, µεταξύ άλλων, στις ειδικές στρατηγικές και τα

προγράµµατα που θα αποφασίσουν οι κυβερνήσεις να εφαρµόσουν.

1. Intergovernmental Conference on Environmental Education: Final Report (Paris UNESCO, 1978),

chap. III.

2. Final Report of the World Conference on Education for All: Meeting Basic Needs, Jomtien, Thailand, 5-6

March 1990 (New York, Inter - Agency Commission (UNPD, UNESCO, UNISEF, World Bank) for the

World Conference on Education for All, 1990).